Campanha de Polonha (1939)
|
Campanha de Polonha (1939)
| |
|---|---|
.png) | |
| Informacions generalas | |
| Data | 1èr de setembre - 6 d'octòbre de 1939 |
| Luòc | Polonha |
| Eissida | Victòria germanosovietica |
La campanha de Polonha es una operacion militara entraïnada per Alemanha, sostenguda per l'Union Sovietica, còntra Polonha dau 1èr de setembre au 6 d'octòbre de 1939. Marca lo començament de la Segonda Guèrra Mondiala en Euròpa. L'ataca aguèt luòc dins lo quadre dei revendicacions dau IIIen Reich en Euròpa Centrala e Orientala. D'efiech, Hitler revendicava la possession de la vila de Danzig, çò que foguèt refusat per Varsòvia amb l'ajuda de França e dau Reiaume Unit. Pasmens, lo 23 d'aost, la signatura dau Pacte Germanosovietic permetiá un acòrdi de partiment territòriau de l'Euròpa Orientala entre Berlin e Moscòu. Aquò permetèt ais Alemands de començar son ofensiva sensa crénher de reaccion ostila de part dei Sovietics. Au contrari, l'Armada Roja jonhèt lei combats lo 17 de setembre per ajudar la Wehrmacht. De son caire, Polonha recebèt l'ajuda de seis aliats que declarèron la guèrra a Alemanha lo 3 de setembre. Dins aquò, organizèron ges d'ataca seriosa lòng de Ren e l'armada polonesa foguèt destrucha en un mes.
La desfacha polonesa foguèt largament la consequéncia de la superioritat numerica e tecnica de seis adversaris. Pasmens, la campanha de Polonha veguèt la premiera utilizacion dau Blitzkrieg alemand basat sus d'atacas combinadas dei blindats e de l'aviacion. Aquò marquèt una revolucion dins l'art de la guèrra en donant un ròtle novèu ai carris.
Après la capitulacion dei fòrças polonesas, lo govèrn s'exilièt per contuniar lo combat. Lo país foguèt inicialament partejat entre Alemands e Sovietics. En 1941, après lo començament de la Guèrra Germanosovietica, tot lo territòri polonés foguèt ocupat per leis Alemands. Aquela ocupacion foguèt fòrça violenta car leis Alemands organizèron l'exterminacion sistematica dei judieus e menèron una repression saunosa còntra lei movements de resisténcia, especialament l'Armia Krajowa.
Contèxte[modificar | modificar la font]
L'expansionisme alemand[modificar | modificar la font]
La causa premiera de la campanha de Polonha es l'expansionisme alemand iniciat per Adolf Hitler. D'efiech, lei nazis avián per projècte de conquistar un « espaci vitau » constituït per lei regions istoricas de poblament germanic e per una partida importanta de l'Euròpa Orientala. Per assaiar d'amaisar França, Hitler renoncièt rapidament ai territòris alemands situats a l'oèst, especialament Alsàcia, e prepausèt de reconeisser lei frontieras francesas eissidas dau Tractat de Versalhas en cambi de l'acceptacion d'una tala expansion a l'èst. En 1938-1939, aquela vision – e la menaça d'una guèrra generala – permetèt au IIIen Reich d'annexar la mitat occidentala de Checoslovaquia e de plaçar Eslovaquia sota protectorat alemand. D'un biais pus marginau, Alemanha poguèt tanben annexar la vila de Memel que foguèt cedida per Lituània lo 22 de març de 1939. En parallèl, Itàlia, aliat major d'Alemanha, ocupèt Albania sensa dificultat. Pasmens, aqueleis annexions entraïnèron finalament una reaccion de París e de Londres. Ansin, lei doas poissanças occidentalas assegurèron l'integritat territòriala de Polonha. En parallèl, França e lo Reiaume Unit comencèron de discussions amb l'URSS per organizar una aliança larga còntra Alemanha.
Lo Pacte Germanosovietic[modificar | modificar la font]
Lei discussions entre França, lo Reiaume Unit e l'Union Sovietica foguèron rapidament minadas per dos problemas :
- Polonha refusèt de laissar de tropas sovieticas sus son territòri. Après divèrsei pressions de part de seis aliats, acceptèt mai sei condicions èran pas acceptablas per lei Sovietics.
- França e lo Reiaume Unit èran pas lèsts per una guèrra e Moscòu crenhava d'èsser utilizat coma otís per París e Londres en vista de menar la màger part dei combats còntra l'armada alemanda. De mai, la delegacion francobritanica mandada en URSS aviá ges de poder per parlar de plans d'operacions concrèts.
En consequéncia, lei Sovietics preferiguèron se raprochar d'Alemanha. D'efiech, Berlin prepausèt un acòrdi economic relativament favorable a l'URSS (exportacion de bens manufacturats en cambi de matèrias premieras), un acòrdi de cooperacion policiera (liurament deis opausants e dei refugiats ostils presents dins cada país) e un tractat de non agression. Signat lo 24 d'aost de 1939, lo Pacte Germanosovietic prevesiá tanben un plan secrèt de partiment de l'Euròpa Orientala entre Alemands e Sovietics.
La signatura d'aqueu plan permetiá ais Alemands de concentrar sei tropas sus lo frònt orientau sensa s'inquietar d'una intervencion sovietica en favor de Polonha. Au contrari, l'Armada Roja deviá egalament atacar Polonha per suspresa quauquei jorns après lo començament dau conflicte.
Lei fòrças en preséncia[modificar | modificar la font]
L'armada polonesa[modificar | modificar la font]
En setembre de 1939, l'armada polonesa dispausava de 950 000 òmes organizats en 39 divisions e 16 bregadas. Leis equipaments pesucs principaus èran constituïts de 210 carris, de 670 carris leugiers, de 4 300 canons e de 800 avions. Lei soudats èran motivats e leis oficiers competents mai, a respècte de l'armada alemanda, l'armada polonesa mancava de sosoficiers eficaç. De mai, la màger part de son materiau èra tecnicament inferior ais armaments alemands, especialament leis avions. Pasmens, l'artilhariá anticarri èra ben dotada. Au contrari d'una opinion frequenta, la cavalariá ataquèt pas frontalament lei carris alemands. En realitat, lei bregadas de cavalariá polonesas èran de formacion d'elèit, relativament mobilas e equipadas de canons anticarri capables de destrurre la màger part dei carris alemands[1]. Au finau, en despiech de son inferioritat numerica e de son armament inferior, lo problema principau dei Polonés foguèt lo plan de defensa lineara adoptat per lo manescau Edward Rydz-Smigly. D'efiech, limitèt la quantitat de resèrvas disponiblas per blocar una traucada alemanda e aumentèt l'eficacitat deis atacas blindadas.
L'armada alemanda[modificar | modificar la font]
L'armada alemanda chausiguèt de concentrar la màger part de sei tropas sus lo frònt polonés. Aquò èra un risc important car França auriá poscut conquistar la riba senèstra de Ren sensa dificultat durant lo mes de setembre. Pasmens, lo comandament francés crenhava de pèrdas importantas e ausèt pas organizar una ataca vertadiera. Ansin, Alemanha poguèt alinhar 1,5 milions d'òmes (60 divisions) que dispausavan de 3 472 carris, de 9 000 canons e de 2 500 avions[2]. Innovacion importanta, una partida dei fòrças blindadas èran organizadas en division blindada en contacte amb l'aviacion. Aqueu sistèma aguèt un ròtle decisiu dins lei combats gràcias a sa poissança de fuòc e sa mobilitat.
Pasmens, se lei fòrças alemandas de setembre de 1939 èran tecnicament superioras a l'armada polonesa, aquela diferéncia de mejans es de nuançar. D'efiech, lei carris utilizats èran principalament de Panzer I (1 445) e de Panzer II (1 223) qu'èran fòrça vulnerables ai projectils anticarri polonés. Lei carris eficaç èran finalament relativament rars : 98 Panzer III e 211 Panzer IV. Dins la logistica, l'usatge dau cavau èra fòrça frequent. Au finau, la facilitat dau succès alemand foguèt fòrça ajudada per lo desplegament linear dei tropas polonesas lòng de la frontiera.
L'armada sovietica[modificar | modificar la font]
L'armada sovietica engatjèt una part limitada de sei fòrças dins la campanha de Polonha. Pasmens, l'efectiu mobilizat èra constituït de 33 divisions e 11 bregadas siá 450 000 a 800 000 òmes alinhant 4 959 canons, 4 736 carris e 3 300 avions. De mai, plusors unitats dau NKVD foguèron engatjadas sus lo teatre d'operacions per caçar lei foncionaris, leis oficiers e lei membres de l'elèit polonés. L'ensemble d'aquelei fòrças foguèron organizats en dos frònts comandats per lei generaus Semyon Timoshenko, Mikhail Kovalyov e Nikolai Vatutin[3].
L'armada eslovaca[modificar | modificar la font]
Protectorat alemand dempuei la presa de contraròtle de Checoslovaquia per la Wehrmacht en març de 1939, Eslovaquia aguèt un ròtle de sostèn dins la campanha. Engatjèt ansin 3 divisions d'infantariá plaçadas sota la direccion dau generau Ferdinand Catlos. L'ensemble d'aquelei fòrças representava 51 000 òmes.
Debanament[modificar | modificar la font]
La batalha dei frontieras[modificar | modificar la font]
L'invasion alemanda de Polonha comencèt lo 1èr de setembre de 1939 a 4h45[4]. Per justificar l'ataca, leis Alemands organizèron una ataca faussa sus un de sei pòstes frontaliers. Pasmens, mau organizada, l'operacion mau capitèt e l'informacion circulèt pauc. L'ataca iniciala aguèt luòc sus tota la longor dau frònt mai se concentrèt principalament dins la region de Dantzig. Per aquò, de formacions blindadas foguèron encargadas de rompre lei defensas polonesas. En despiech de còntra-ofensivas, leis Alemands capitèron de passar dins plusors sectors e lei Polonés, secutats per lei populacions alemandas de la region, subiguèron de pèrdas importantas. Entre 3 000 e 10 000 civius germanopolonés foguèron tuats per l'armada polonesa durant la campanha. Aquò entraïnèt de represalhas fòrça saunosas de part dei SS (en particular dins la vila de Bydgoszcz).
Lo 3 de setembre, la IIIa armada alemanda, basada en Prússia Orientala, ataquèt a son torn. Tre lo 4, intrèt en contacte amb leis unitats de la Wehrmacht en provenància de Pomerania. Pasmens, durant sa retirada, lei Polonés poguèron destrurre lei pònts de Vistula. Leis Alemands ataquèron alora Gdynia que foguèt defenduda per sa garnison fins au 19. Dins aquò, 2 000 òmes s'escapèron en direccion de la peninsula de Hel onte lo generau Józef Unrug resistiguèt fins au 1èr d'octòbre. En parallèl, au sud, lei Polonés deguèron faciar una ofensiva menada per lei tropas de montanha alemandas dins lei Carpatas. Après tres jorns de combats violents, leis Alemands passèron lei defensas polonesas e intrèt sensa combat dins Cracòvia (6 de setembre).
Dins lo centre, l'armada alemanda assaièt d'avançar en direccion de Varsòvia per lo nòrd e per lo sud. En despiech d'una resisténcia viva, la Wehrmacht poguèt infiltrar lei linhas polonesas e menaçar dirèctament la vila. En fàcia d'aquela situacion, l'Estat-Major polonés abandonèt divèrseis idèas de còntra-ofensivas e ordonèt una retirada generala per assaiar de restablir una defensa coerenta. L'ofensiva francesa prevista sus lo frònt de l'Oèst deviá permetre d'organizar una còntra-ofensiva eficaça.
L'avançada vèrs Varsòvia[modificar | modificar la font]
Lo 5 de setembre, la defensa dei frontieras èra acabada e lo manescau Edward Rydz-Śmigły ordonèt a sei tropas d'utilizar divèrsei corrents d'aiga (Bobr, Narew, Vistula e San) per restablir una linha defensiva. Per empachar aqueu redreiçament, leis Alemands passèron lei rius sensa esperar l'arribada de sostèns. En mai d'aquò, l'Estat-Major alemand autorizèt una ataca de Guderian en direccion de Brèst per empedir una concentracion de fòrças polonesas a l'oèst de Varsòvia.
Lo 8 de setembre, lei divisions blindadas alemandas a l'ataca dins lo sector centrau dau frònt deguèron arrestar son movement en causa de la manca de carburant. Totjorn dins l'idèa de sostenir una eventuala ataca francobritanica a l'Oèst, Rydz-Śmigły autorizèt una còntra-ofensiva dei tropas polonesas presentas au nòrd d'Ozorków. Aquò susprenguèt leis Alemands que foguèron obligats d'abandonar la vila. Pasmens, gràcias a sa superiotat numerica, ataquèron l'arrier dei fòrças polonesas que deguèron modificar la direccion de son ataca. Lo 14, passèron la ribiera Bzura e conquistèron Lowicz. Puei, assaièron de se dirigir en direccion de Varsòvia onte lo sètge de la vila aviá ja començat. Leis Alemands organizèron una ofensiva saunosa per conquistar de posicions d'artilhariá favorablas sus la riba opausada de Vistula, blocar aqueu movement e enceuclar la totalitat dei fòrças polonesas que deguèron capitular lo 19 en causa de la manca de municions. Aquò marquèt la destruccion dei darriereis unitats polonesas capablas de menar una ofensiva.
Leis Alemands deguèron tanben arrestar d'ofensivas polonesas a l'oèst de Varsòvia. Quauqueis unitats polonesas passèron lei defensas alemandas mai subiguèron de pèrdas grèvas. Lo rèsta deguèt se dirigir vèrs Modlin. L'organizacion dau sètge de Varsòvia foguèt egalament trebolada per divèrsei pòchis polonesas. Entre lo 12 e lo 14, l'Estat-Major alemand foguèt obligat de demandar a sei generaus d'organizar la reduccion d'aquelei centres de resisténcia.
Pus a l'oèst, l'ofensiva vèrs Brèst comencèt lo 9. Passèt aisament Narew mai la destruccion dei fortificacions polonesas foguèt malaisada. Puei, lei tropas de Guderian se turtèron a una resisténcia ben organizada dins la vila d'Andrzejewo (10-13 de setembre). Durant aqueu movement, de tropas passèron a proximitat de Varsòvia e foguèron durament atacadas per la garnison de la capitala polonesa. Una intervencion de la Luftwaffe permetèt de restablir la situacion a l'avantatge d'Alemanha.
L'intervencion sovietica e la destruccion de l'armada polonesa[modificar | modificar la font]
A partir dau 12 de setembre, comencèt la destruccion dei formacions polonesas en retirada. D'un biais generau, la defensa èra ja ben fragmentada, çò que facilitèt leis atacas alemandas. Pasmens, plusors posicions defensivas polonesas refusèron de capitular e combateguèron fins a la fin de sei resèrvas de municions. Enfin, leis unitats encara capablas de se desplaçar assaièron de se dirigir vèrs la frontiera romanesa per i establir una pòchi de resisténcia susceptibla de sostenir una ataca francobritanica. Per exemple, entre lo 13 et lo 17, lei defensors de la fortalesa de Brèst resistiguèron amb acarnament avans de destrurre mai d'un pònt per s'escapar vèrs l'èst. Pus au sud, leis unitats de montanha de la Wehrmacht aguèron de dificultats per prendre Lwów e Przemyśl (15 de setembre).
Leis esperanças polonesas foguèron roïnadas lo 17 amb l'intrada en guèrra de l'Armada Roja. D'efiech, segon leis acòrdis secrèts concluts entre Alemanha e l'URSS, lei fòrças sovieticas ataquèron la mitat orientala de Polonha. Ansin, se la defensa polonesa se renforcèt d'un biais significatiu dins lo sud-èst a partir dau 18, la posicion generala dei rèstas de l'armada de Rydz-Śmigły permetiá plus l'organizacion d'una defensa coërenta. Aquò foguèt agravat per la volontat de Varsòvia de defugir un combat dirècte còntra lei Sovietics. Lo govèrn polonés, retirat a Kolomyja, decidèt alora de quitar lo país.
En dos jorns, lei Sovietics avancèron, sensa trobar de resisténcia significativa, de 100 km. Lo 22, ocupèron Brèst en vertut dau Pacte Germanosovietic. Tre lo 18, Adolf Hitler aviá anonciat la fin de la campanha de Polonha. Pasmens, certaneis unitats polonesas resistigèron fins au 6 d'octòbre.
Lo sètge de Varsòvia[modificar | modificar la font]
Lo sètge de Varsòvia comencèt lo 8 de setembre amb una premiera ataca menada per de blindats alemands. Dins aquò, la preséncia de tropas polonesas nombrosas dins lo sector empachèt l'organizacion d'una ataca vertadiera. Lei premiereis atacas d'amplor se debanèron lo 14. Hitler voliá conquistar la vila avans l'intervencion sovietica. Pasmens, lei Polonés avián establit de defensas solidas. De mai, la resisténcia de la fortalesa de Modlin, au nòrd-oèst de la vila, empachava la concentracion dei fòrças d'assaut. La progression foguèt donc lenta e, lo 22, la garnison foguèt encara renforçada per l'arribada de subrevivents de la batalha de Bzura aguent traversat l'enceuclament de la Wehrmacht.
En fàcia d'aquela resisténcia, Gerd von Rundstedt prepausèt un sètge classic amb una presa de la capitala polonesa per la famina. Ordonèt tanben d'aumentar lei bombardaments sus la vila. Lei Polonés bloquèron una ataca terrèstra novèla lo 26 mai la manca de municions empachèt una perseguida de la resisténcia. Après de negociacions iniciadas lo 27, lei defensors capitulèron donc lo 28 a 13h15. Modlin capitulèt lo 29.
Consequéncias[modificar | modificar la font]
Lo bilanç militar de la campanha de Polonha es mercat per una importanta victòria alemanda. D'efiech, en 35 jorns, lo IIIen Reich obtenguèt la destruccion de l'armada polonesa, çò que li permetèt de concentrar la màger part de sei fòrças sus lo frònt francés. Pasmens, au contrari d'una opinion frequenta, aqueu succès foguèt pas aisat e leis Alemands enregistrèron la pèrda de 16 660 tuats ò dispareguts, de 32 000 bleçats e 819 carris. De son caire, lei Polonés perdiguèron 66 300 tuats, 133 700 bleçats e 680 000 a 911 000 presoniers. Pasmens, plusors desenaus de miliers de civius polonés foguèron tuats durant lei combats ò durant lei mes seguents.
Au nivèu politic, lo territòri polonés foguèt partejat en tres entitats. A l'oèst, lei regions frontalieras foguèron dirèctament annexadas per Alemanha. L'URSS l'imitèt a l'èst. Lei regions situadas entre Varsòvia e Cracòvia formèron un protectorat alemand, dich Govèrn Generau de Polonha. Dins lei fachs, lo territòri èra contrarotlat per leis Alemands. A tèrme lòng, lei nazis avián per projècte de transformar aquela region en província en exterminant lei populacions judievas e eslavas[5]. Dins lei zònas annexadas per lei Sovietics, l'elèit polonés foguèron durament reprimit, amb plusors miliers d'execucions, per empachar la renaissença d'un Estat polonés.
En despiech de la desfacha, lo govèrn e l'armada polonés refusèron de capitular. Lo govèrn s'exilièt en França avans de s'installar en Anglatèrra après la campanha de França. Tornèt crear una armada polonesa, l'Armada polonesa de l'Oèst, que participèt ai combats dins lo camp aliat durant la Segonda Guèrra Mondiala. En 1941, Alemanha e l'Union Sovietica intrèron en guèrra. Pasmens, lei relacions entre lo govèrn polonés en exili e Estalin foguèron marridas. En 1944, Moscòu preferiguèt donc crear lo sieu govèrn polonés en 1944 per administrar lei territòris polonés liberats per l'Armada Roja.
Annèxas[modificar | modificar la font]
Liames intèrnes[modificar | modificar la font]
Bibliografia[modificar | modificar la font]
Nòtas e referéncias[modificar | modificar la font]
- ↑ (fr) Andrzej Nieuwazny, « Lanciers contre Panzers ? À voir… », dins Revue historique des armées, n° 249, « Le cheval dans l'histoire militaire », Service historique de la Défense, 2007, pp. 88-92.
- ↑ (fr) Paolo Matricardi, La Grande Encyclopédie des avions de combats, Altaya, 2013, p. 262.
- ↑ (ru) Г. Ф. Кривошеев, Россия и СССР в войнах XX века: потери вооруженных сил, статистическое исследование, Greenhill 1997.
- ↑ La data inicialament fixada per Hitler èra lo 26 d'aost. Pasmens, après la signatura dau tractat d'assisténcia anglopolonés, assaièt de negociar amb Londres.
- ↑ (fr) Richard J. Evans, Le Troisième Reich, 1939-1945, Flammarion, coll. « Au fil de l'Histoire », 2009, p. 32.