Bretanha (region)
Bretagne (fr)  | |
 | |
| Nom oficial | Région Bretagne (fr)[1] |
|---|---|
| Entitat | Region francesa |
| Eponim | Bretanha |
| Administracion | |
| Estat | França |
| Division territoriala francesa | França metropolitana |
Zona (ca)  | zone de défense et de sécurité Ouest (fr) |
| Capitala | Rènnas |
| Politica | |
| • Cap d'Estat | Loïg Chesnais-Girard (ca) (2017–) |
| Organ legislatiu | Consell Regional de Bretanya (ca) |
| Geografia | |
  | |
| Coordenadas | 48° N, 3° O |
| Superfícia | 27 208 km² |
| Limitròf amb | Païses de Léger Bassa Normandia (–2016) Normandia (2016–) |
| Punt culminant | Roc'h Ruz (ca) (385 m) |
| Demografia | |
| • Totala | 3 394 567[2] ab. (1 de genièr de 2021 ) |
| • Densitat | 124,76 ab./km² |
| Autras informacions | |
| Domeni Internet | .bzh |
| ISO 3166-2 | FR-BRE |
| Sit web | bretagne.bzh |
Bretanha (Bretagne en francés, Breizh en breton, Bertaèyn o Bertègn en galò) es una region administrativa de França. Son capluòc es Rennes.
Geografia[modificar | Modificar lo còdi]
La siá capitala es Rennes (en galò Resnn, en breton Roazhon) dins lo departament d'Ille et Vilaine. Tres autres departaments fan part de la Region de Bretanha (Rannvro Breizh). S'agís de las Còstas d'Arvòr (22), Finistèrra (29) e Morbihan (56). Las autras vilas importantas de la region administrativa de Bretanha son Brèst, pòrt comercial e militar important de la ribièra d'Atlantic, Kemper (Quimper en francés), Lorient e Vannes.
Historia[modificar | Modificar lo còdi]
Es tanben lo territòri istoric del pòble breton, un pòble celtic installat dins aquel país dempuèi lo sègle X. Veniá de l'illa de Bretanha, nom ancian de Grand Bretanha e arribèron sus las còstas d'Armorica, embandits per las invasions successivas del lor país d'origina, devèrs l'an 900 ap.C.
Lengas[modificar | Modificar lo còdi]
Tres lengas son istoricament parladas sus son territòri, çò es a saber: lo breton (brezhoneg en breton), lenga celtica de granda cultura literària e umana, lo galò, lenga romanica eissida d'al latin que lo sieu nom ven del mot breton "galo", çò es "francés", e lo francés, lenga de la Republica francesa. Sola aicesta a un estatut oficial mas ambedoás las autras se ne tenon de luchadas per aparar la lor cultura e la lor idiosincrasia demercé moltas associacions e organizacions que luchan dins aquela amira, aquela tòca e aquel prètzfach amor d'aparar la lor identitat.
Malgrat l'abséncia d'estatut oficial, la lenga bretona s'es organizada per aparar la siá practica e l'ensenhar (Diwan, escòlas mairalas en breton equivalentas a las calandretas occitanas o las ikastolak d'Euskadi, Bascoat).
Cultura[modificar | Modificar lo còdi]
La cançon e la musica bretonas son famosas en pel mond entièr (n' Alan Stivell, en Glenmor, e l'arpa celtica, los Fest-noz...), la siá literatura ( en Per Jakez Helias, autor egrègi e epic de Lo caval d'orguèlh, relat del - amai d'al... - país bigoden, e Ar Mên Du (La Pèira Negra), tròbas de màger qualitat...) es fòrça rica e anciana.Existís tanben un teatre popular en galò fòrça ancorat dins l'èime del sieu pòble e que ramosa a l'entorn sieu molts espectators afogats.
- ↑ ISO 3166-2:FR. [Consulta: 20 de novembre de 2018]
- ↑ Afirmat dins: Populations légales 2021. Data de publicacion: 28 de decembre de 2023. Ostal d'edicion: Institut Nacional de l'Estatistica e dels Estudis Economics.