Ascó

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Ascó
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Armas
Geografia fisica
Coordenadas 41° 10′ 54″ N, 0° 34′ 08″ E
Carte de localisation de Ascó
Geografia politica
País Bandièra d'Espanha Espanha
Comarca Ribera d'Èbre
Municipalitat Ascó
Primièr cònsol
Mandat en cors

Geografia umana
Populacion (INE)
(2008)
. ab.
Autras informacions
Còde INE [1]
{{{sitweb}}}

Ascó es un municipi de la comarca de Ribera d'Èbre, dins la Generalitat de Catalonha e la província de Tarragona .

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Cal benlèu metre lo nom en relacion ambe Ascon (Arièja), qu'es exactament lo meteis nom, mès tanben ambe Asco (Corsega), Ascas, (Gironda), Ascas (Tarn e Garona) e Asca (Hauts Pirenèus). Son de noms qu'embarrassan los toponimistas. Per Ascon, Dauzat vei lo basque as, aitz, « punta rocassosa » e un sufixe escur, per Asco, los dos Ascas e Asca, un tèma prelatin escur [1]. Per Ascas de Gironda, Bénédicte Boyrie-Fénié tròba pas de solucion, mès evòca un mot prelatin, eretat pel basque aska, « besal, regòla, comba ». Burgan e Lafon veson pas tanpauc de solucion clara per Ascas de Tarn e Garona. La proposicion de Negre, un nom roman *asca, « fàstic » es regetada per B. Boyrie-Fénié e per Burgan e Lafon, coma de febla acceptibilitat toponimica [2],[3].

La situacion geografica d'aquels toponimes presenta çaquelà qualques semblanças. Ascon tresplomba de 100 m la val prigonda del riu nommat en francés La Lauze. La situacion es la meteissa per Asco, que domina la frau del riu Asco, nommat localament Stranciacone. Son pr'aquò de situacions banalas en montanha e benlèu que lo nom a una autra origina. Mès per Ascas (Gironda), es quicòm mai. Dins la ribièras de Dordonha, las ribas alentorn despassan a pena lo nivèl del flume, tirat a Ascas, plaçat sus una tuca isolada del planòl calcari, que tresplomba dirèctament las aigas. Dins lo paisatge girondin pauc traversut, un tal siti deguèt impressionar los abitants. L'exemple d'Ascas fa comprene milhor perqué l'idèa de « lòc que tresplomba un riu » pòt èsser un punt comun. Per la vila d'Ascó, es pas tan caracteristic : l'aglomeracion es pus nauta qu'Èbre d'un desenat de mètres, çò qu'es banal dins un país mediterranèu, que los aigats i son perilhoses. Ascas (Tarn e Garona) es sus un planòl, mès entre dos rius a pauca distància, lo Riu d'Ascas e Riutòrt : l'idèa principala es mai o mens mantenguda. I a pas que per Asca (Hauts Pirenèus), que Michel Morvan explica per un mot basque aska, « nauc » [4] qu'òm pòt èsser embarrassat; pr'aquò, la glèisa es sus un tap que domina un riu, çò que pòt justificar un bocin l'idèa prepausada.

Totis aquels noms son dins un airal aquitano-basco-iberic, fòra d'Asco; mès la Corsega es pas exempta de toponimes aparentats al basque. Lo mot aska, « nauc » es pas la solucion çaquelà. Cal supausar un *as-k-, benlèu aparentat al tèma idronimic *as [5], qu'auriá quitat d'èsser un apellatiu en gascon, en catalan e en lenga euscarica. Encara que lo mot asque (grafia de Palay), « lhavet, avalanca, lit » que conten per natura l'idèa de naut e de bas, es benlèu pas desprovesit de ligam semantic ambe lo mot comun a totis nòstres toponimes.

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista dels alcaldes successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2007 2015 ? Rafel Vidal i Ibars Convergència i Unió  
1999 2007 Antoni Casanova i Castelló Independents d'Ascó  
1995 1999 Josep Serra i Jordà Independents d'Ascó  
1987 1995 Jaume Ferrús i Grau Convergència i Unió  
1983 1987 Tomàs Biarnés i Raduà Unitat d'Ascó - Independents  
1979 1983 Joan Carranza i Balsebre Defensa Popular sartre
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Evolucion demografica[modificar | Modificar lo còdi]

Las donadas de 1497 a 1553 son en fòcs, las de 1717 a 1981 correspondon a la populacion de fait, las dempuèi 1990 a la populacion de dreit. La font es Viquipèdia en català o Idescat[6].

1497f 1515f 1553f 1717 1787 1857 1877 1887 1900 1910
165 164 158 530 - 2419 2332 2397 2499 2248
1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1990 1992 1994
2540 2422 1953 1885 1862 1630 2038 1781 1723 1800
1996 1998 2000 2004 2010 2012 2016 20-- 20-- 20--
1714 1711 1707 1629 1634 1680 1695 -- --- ---

Economia[modificar | Modificar lo còdi]

Preséncia d'una centrala nucleara de dos reactors (Ascó I, dubèrt en 1984, Ascó II, dubèrt en 1986) qu'aprofèita las aigas d'Èbre per la refrigeracion.

  1. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p; 31
  2. Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Gironde, ed. CAIRN e Institut Occitan, Pau, 2008
  3. Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 178
  4. Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 178
  5. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 42
  6. {{http://www.idescat.cat/