Alexandre Millerand
|
Alexandre Millerand | ||
|---|---|---|
| ||
| Naissença | 10 de febrièr de 1859 | |
| Decès | 7 d'abril de 1943 | |
Primièr ministre de  França
| ||
| Periòde de govèrn: | 20 de genièr de 1920 - 24 de setembre de 1920 | |
| Predecessor: | Georges Clemenceau | |
| Successor: | Georges Leygues | |
Alexandre Millerand, avocat e òme politic, foguèt president de la Republica Francesa entre 1920 e 1924. Tanben foguèt primièr ministre, entre lo 20 de genièr e lo 20 de setembre de 1920.
Estudièt lo drech, e venguèt famós amb Georges Laguerre, per defendre Ernest Roche e Duc-Quercy, los instigadors de la cauma de Decazeville en 1883. Millerand ocupèt la plaça de Laguerre al jornal de Georges Clemenceau, La Justice. Foguèt elegit deputat pel departament de Sèina en 1885 coma radical-socialista. Amb MM. Clemenceau e Camille Pelletan foguèt arbitre dins la cauma de Carmaus (1892). Foguèt un dels defensors dins la cambra en matèria de legislacion sociala, e la siá influéncia cresquèt après que fòrça politics restèsson descreditats per l'escandal de Panamà.
Foguèt lo cap de l'ala esquèrra socialista, qu'arribèt a aver 60 deputats e editava lo jornal La Petite République. Lo sieu programa prepausava la proprietat collectiva dels mejans de produccion e l'associacion internacionala dels trabalhadors, mas quand en junh de 1899 dintrèt far partida del govèrn de "defensa republicana" de Pierre Marie Waldeck-Rousseau coma ministre de comèrci, se limitèt a practicar de reformas en marina mercant, del comèrci e l'educacion tecnica, del sistèma postal, e lo melhorament de las condicions del trabalh. Per aiçò creèt un departament separat, la Direction du Travail, e los burèus de pensions e asseguranças atenguèron lo reng de "direccion."
Malgrat que faguèt de nombrosas concessions a l'esquèrra, coma l'intrada de coneguts sindicalistas al Conselh Suprèm del Trabalh, organizar de comitats d'entrepresa e donar d'instruccions als inspectors del trabalh que se metèsson en contacte amb las seccions sindicalas, l'aprobacion de leis de proteccion a la classa trabalhadora e d'una lei per pensions als ancians (1905), foguèt desaprovat per Rosa Luxemburg e Jules Guesde. La siá influéncia dins lo partit se redusiguèt e en 1903 ne foguèt expulsat.
Se contunhèt de se mòure cap a la drecha e en 1920 foguèt nomenat primièr ministre pel president Paul Deschanel, e quand aquel demissionèt per motius de salut, foguèt elegit president coma candidat de compromís entre lo nomenat Blòc nacional e lo blòc d'esquèrras. Nomenèt primièr ministre Georges Leygues, qu'aviá força experiéncia politica mas pauca ambicion, causa que permetèt al President d'enfortir los sieus poders executius. Coma las doas cambras refusavan de lo sostenir, se vegèt obligat de nomenar primièr ministre Aristide Briand, candidat acceptat tant per l'esquèrra coma per la drecha. Totun, Millerand l'obliguèt de demissionar al cap d'un an, e nomenèt lo conservador republican Raymond Poincaré.
Foguèt alavetz acusat de favorir los conservadors en contra de la neutralitat tradicionala dels presidents franceses. Lo 14 de julhet de 1922, escapèt d'un assag d'assassinat del jove anarquista francés Gustave Bouvet. Dos ans mai tard demissionèt en veire que creissiá lo conflicte entre la cambra elegida e lo president, sustot après la victòria del Cartel des Gauches. Gaston Doumergue, alavetz president del Senat, foguèt elegit per lo remplaçar.
Alexandre Millerand moriguèt en 1943 e foguèt enterrat al cementèri de Passy.
| Precedit per Georges Clemenceau |
 Primièr ministre de França 20 de genièr - 20 de setembre de 1920 |
Seguit per Georges Leygues |
| Precedit per Paul Deschanel |
President de França 1920 - 1924 |
Seguit per Gaston Doumergue |