Acer saccharinum
fulhatge
| Règne | Plantae |
|---|---|
| Sosrègne | Tracheobionta |
| Division | Magnoliophyta |
| Classa | Magnoliopsida |
| Reng de precisar | Rosidae |
| Òrdre | Sapindales |
| Familha | Aceraceae |
| Genre | Acer |
| Òrdre | Sapindales |
|---|---|
| Familha | Sapindaceae |
Acer saccharinum es une espècia d'arbre de la familha Aceracea[1], originari d'America del Nòrd.
Descripcion
[modificar | Modificar lo còdi]
L'escòrça es gris argentat e sa fusta tendre es pauc presada dins l’industria[1]. Lo racinum es pauc prigond e fibrós S'estend en largor fòrça mai qu'en prigondor.
Lo fulhatge es caduc, amb de fuèlhas opausadas de 5 lòbes prigondament descopat, verdas en-dessús e argentadas en dessós, jaunas o iranjadas en auton (segon la temperatura)[1]. Lo pecòl es verd e/o ròse long de 5 a 15 cm. Las flors jauna verdencas dispausadas en glomeruls apareisson a la fin de l'ivèrn o al començament de la prima[1].
Los fruits son de disamaras ailadas longas de 4 a 7 cm en angle obtus[1], maduras tre lo mes de mai/junh. Se conservan pas e devon doncas èsser semenadas sul pic. Servisson sovent de primièr manjar nourritures primadièr als animals del bòsc. L'arbre comença de produire de fruits a partir de 10 ans.
La creissença es rapida. L'arbre pòt èsser nosible s'es plantat près d'una abitacion amor que las brancas, quitament de fòrt diamètre, son copadissas, e lo racinum es fòrça estendut e superficial.
L'esperança de vida es compresa entre 100 e 150 ans[1]. Pòt aténher de 20 a 30 m de naut. La plantacion se fa en auton o lèu a la prima, pendent la dormança,coma per totes los arbres en general. La multiplicacion se fa per semenason en mai (just après la récolte). Le boturatge es possible, mas se reprodutz melhor per semenason : semenar sul pic après la tomdada de las granas, aquelas se conservan pas e devon grelhar sul pic. Fan mestièr d'una bona umiditat per grelhar. La creissença es fòrças rapida, a partir de la quita annada de la semenason. Contrariament a l'idèa sovent veïculada pertot, l'agast argentat gaissa pas. Aquò ven saique d'una confusion amb lo pibol blanc, originari d'Euròpa e introduit en America coma arbre d'ornament, qu e gaissa abondament, a sovent des fuèlhas semblablas à l'agast, amb lo revèrs de la fuèlha argentat gaireben blanc. Un mejan aisit de los diferenciar : los agasts an las fuèlhas opausadas per parèlas sul rams, lo pibol a de fuèlhas altèrnas.
L'agast argentat, tot coma l'agast de sucre e l'agast roge, pòt èsser entalhat per produire de siròp d'agast, de tinta pus clara que lo de las doas autras espècias, per contre, son aiga es mens sucrada doncas, per obténer la meteissa quantitat de sirop fòrça mai d'aiga d'agast fa mestièr. L'agast de sucre produtz l'aiga pus sucrada.
L'agast argentat sembla fòrça a Acer rubrum, amb que se pòt ibridar, mas se difarencia per sas fuèlhas pus grandas, pus prigodament lobadas e argentadas en dessós. D'autre part los rams son leugièrament retombants.
Existisson mai d'un cultivars d'usatge ornemental. La forma laciniatum es la mai comuna (dont il existe mai d'un cultivars, coma lo clòn Wieri, 1873), aux fulhatge clar e prigondament descopat. Sa forma leugièra evòca de luènh una salicacèa. Existís tanben una varietat piramidala (Pyramidale).
Reparticion e abitat
[modificar | Modificar lo còdi]L’arbre es originari de l’èst de l'America del Nòrd. En Canadà, es present pròche dels Grands lacs e long del flume Sant Laurenç, de la ribièra dels Outaouais, províncias de Quebèc, Nòu Brunswick e Ontàrio. Als Estats Units, buta dins l'èst del país fins al nord de la Floride au sud.[1]. Es frequent dins los pargues amor que supòrta plan la pollucion atmospferica de las vilas.
Buta a l'estat salvatge per las vals umidas e long de las aigas. L'agast argentat presa un sòl umid, puslèu argilós, e defugís lo calcari. Tolèra los aigats temporaris, frequents dins son environament natural, en zona inondable près de las grandas aigas de plana. L'agast argentat presa lo solelh, o la mi-ombra. Es rustic e resista fins a -35 degrés Celsius. E mai que butant en zona umida a l'estat natural, s'adapta plan a gaireben totas las condicions de sòl e fòrça mzi a las condicions urbanas que l'agast roge e l'agast de sucre.
L’arbre foguèt introduit en Euròpa en 1725. Entre los agasts americans es un dels que s'encontran mai sovent en Euròpa, amb l'agast negundo, per l'ornament dels espacis verds o plantats en rengueta per carrièras de la las vilas. Mis il n'est pas utilisé significativement en sylviculture. La màger part dels especimens apartenon a la forma laciniatum, de fulhatge clar fòrça descopat. La forma salvatja s'encontra sovent dins los pargues ancians mas es rarament plantat uèi.
Enemics
[modificar | Modificar lo còdi]Las fuèlhas pòdon èsser atintas de gallas provocadas per un acarian, Vasates quadripedes.
Reféréncias
[modificar | Modificar lo còdi]- Referéncia JSTOR Plants : Acer saccharinum (en)
- Referéncia Catalogue of Life : Acer saccharinum L. (en)
- Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Acer saccharinum (en)
- Referéncia GRIN : espècia Acer saccharinum L. (en)
- Referéncia INPN : Acer saccharinum L., 1753 (+ estatut + descripcion) (fr)
- Referéncia ITIS : Acer saccharinum L. (fr) ( (en))
- Referéncia NCBI : Acer saccharinum (en)
- Referéncia The Plant List : Acer saccharinum L. (en) (Font : KewGarden)
- Referéncia Tropicos : Acer saccharinum L. (en) (+ lista sostaxons)
- Referéncia uBio : Acer saccharinum Wangenh. (en)
- Referéncia Tela Botanica (França metropolitana) : Acer saccharinum L., 1753 (fr)