Òme de Denisova

Er Òme de Denisova a estat era tresaua espècia apertenhent ath genre Homo que demorèc en Asia damb òmes moderns e neandertals enquia hè pauc temps.

Er ominid de Denisova ( o de còps denisovan) qu'ei eth nom d'ua espècia d'ominid (deth genre Homo) identificat pera analisi genetica en març 2010. Es scientifics pensen qu'aguesta espècia demorèc entre 1 milion e 400.00 annades, en ua des regions mès poblades per er òme de Neandertal e Homo sapiens .

Descorbiment

Ua equipa de scientifics amiada per Svante Pääbo, der Institut Max Planck d'Antropologia Evolucionista en Leipzig, Alemanha, podec hèr era sequéncia der ADN mitocondrial (ADNmt) extret d'ua falange auricular d'un mainatge d'aperaquí 7 annades trapada damb quauques dents ena cauma de Denisova, enes montanhes der Altai, en eth sud de Siberia. Diuersi objectes trapats ena cauma ath madeish nivèu qu'es troçi de uassi sigueren datats damb era metoda deth Carboni 14 entre 30.000 e 48.000 annades BP .

Tot açò hèc pensar qu'aguest navèth ominid avie un ancessor comun damb er òme anatomicaments modern e damb er òme de Neandertal, que demorèc hè d'aperaquí 1 milion d'annades. Es sòns ancessors aurien arribat d'Africa per un camin desparièr d'aqueth hèt pes ancessors der òme de Neandertal o er òme modern e son d'ua espècia desparièra.

Era stratigrafia dera cauma confirma qu'es ominids de Denisova demoraven ena madeisha epòca qu'es òmes de Neandertal avien demorat amassa damb er òme modern.

Ara fin 2010, un estudi hèt sus era sequéncia der ADN nuclear extret d'ua falange trapada en eth madeish lòc confirmèc qu'er omininid de Denisova a ua origina comuna damb er òme de Neandertal . Tanben se trapa en un entre 4% e 6% deth genoma des melanesians actuaus e s'aurie espandit pro en Asia pendent era fin deth Pleistocèn. Un molar trapat ena cauma, d'un aute individú, a un ADNmt semblant ath dera falange trapada abans; es sues caracteristiques morfologiques, hen pensar qu'avie un aspecte plan gran e arcaic e confirmen, segons es autors, qu'era istòria evolutiva des ominids de Denisova ei desparièra dera der òme de Neandertal e es d'Homo sapiens.

En agost 2011, un article de Laurent Abi-Rached, publicat pera revista Science, descriguèc era sequéncia d'ADN d'aguest denisovan e confirmèc que i avien avut crotzaments damb Homo sapiens (7).

Er escambi de gens des denisovans as òmes moderns a deishat ua frequéncia plan nauta d'ua variant de gens HLA (HLA-B) enes gents d'Asia occidental, eth lòc mès segur on i agueren aguests crotzamens entre H. sapiens e es denisovans.

Es scientifics podèren saber a travers der ADN que i avie un uas plan ancian (d'aperaquí 80.000 annades) e decodificaren eth genoma der ominid de Denisova entà plaça'c entre es òns cosins mès proches, es neandertals e er òme modern. Es analisis, publicades en agost de 2012 ena revista americana Science (8) arremerquen qu'era diversitat genetica ère plan importanta entre es denisovans e qu'ua part de sòns gens contunhèc ( e aguesta part non ei pas petita) en es abitants actuaus d'Asia deth Sud-Èst, en particular, en es Papús (9).

Una navèth estudi demostra qu'ua part deth materiau genetic de Denisova siguec selleccionada positivaments entà ajudar Homo sapiens a adaptar-se a naus environaments e sustot ara nauta hauçada. Ua variant deth gen EPAS1 qu'ère d'aguesti ominids amelhorèc eth transport d'oxigen e ei present solament entre es tibetans e en es chinesi Han era proporcion qu'ei menor (10).

Origina des fossils

Era equipa de Svante Pääbo publiguèc eth 4 de deseme 2013 ena revista Nature (11) ua analisi genetica der ADN mitocondrial (maternal) d'un femur trapat ena Sima de los Huesos, en eth lòc preïstoric d'Atapuerca, en Espanha. Aguest femur apertenh a un grop de 28 individús dera espècia Homo heidelbergensis e an 300.000 annades. Homo heidelbergensis e Homo neanderthalensis èren plan semblants e pr'açò era equipa scientifica cre qu'aguesti gens trapats apertenhen as darrèrs.

Mès "luenh de descorbir aguesta associacion entre ambdús [...], era analisi d'aguest ADN mitocondrial mostrec en vertat qu'er Homo dera cauma dera Sima de los Huesos ei geneticaments mès proche ar òme de Denisova que ar òme de Neandertal (12)".

Pääbo cre qu'Homo heidelbergensis e es neandertals non èren familha. Pensa qu'es "Homo dera cauma dera Sima de los Huesos èren [...] ancessors comuns der òme de Denisova e er òme de Neandertal (12)". Es gens de Neandertal son mès luenhtans pr'amor que i aguec un fenomen classic de deriva genetica e quauques caracteristiques se perdèren quan bèri uns grops o individús non aguèren pas descendéncia. Era semblança mès grana damb es denisovans serie, donques, fortuita segons ua analisi d'un petit nombre de sequéncies d'ADN mitocondrial. "Ua ipotesi [...] que non poirie éster probada se non avem ADN nuclear des uassi des Homo heidelbergensis trapats ena cauma dera Sima de los Huesos. E açò ei pr'amor qu'er ADN nuclear permet rebastir non solament es linhes maternaus, mès tanben es linhes paternaus (12).

Eth crotzament de denisovans damb er òme modern l'ajudèc a demorar melhor en lòcs damb nauta hauçada. Aué es tibetans qu'an plan de sòns gens.

Mes se eth crotzament d'Homo heidelbergensis e de Neandertal encara a d'éster demostrat, eth qu'avec damb es denisovans sembla éster segur tot e que encara a d'éster confirmat damb mès precision.

Anatomia

Sabem pauc sus es caracteristiques anatomiques exactes des denisovans pr'amor qu'es soletes despulhes descobertes son un uas de det, dus dents, eth materiau genetic des quaus a sigut recolhit, e un uas d'ortelh. Er uas deth deth solet ei plan long e robust, plan mès que non er d'un òme modern. Era suspresa siguec qu'apertenhie a ua hemna e aquerò vò díder qu'es denisovans èren plan robusti, dilhèu damb era madeisha forma qu'er òme de Neandertal. Era dent non a pas es caracteristiques morfologiques des neandertals o es òmes moderns (13). Ua caracterizacion iniciau der uas der ortelh hèc pensar que poirie aperténher a un ibrid neandertal-denisovan, tot e que quauqu'n a ditz qu'era morfologia non ère definitiva. Er ADN d'aguest uas d'ortelh siguec analizat per Pääbo (14). Dempús d'aver estudiat eth genoma sancer Pääbo e d'autes confirmèren qu'er òme avie avut ibrids damb es denisovans (15).

Bèri uns descorbiments mès ancians pòden aperténher ara linha d'ominids des denisovans. Aguesti includissen es crans de Dali e Maba, e tanben un nombre de despulhes qu'an era origina en Asia. Aguest continent non a sigut encara plan ben cartografiada ena evolucion umana e es descorbiments poirien éster d'un grop de neandertals "asians".

Referéncies

1.- (en) Johannes Krause, Qiaomei Fu, Jeffrey M. Good, Bence Viola, Michael V. Shunkov, Anatoli P. Derevianko, Svante Paabo (2010) « The complete mitochondrial DNA genome of an unknown hominin from Southern Siberia », Nature, vol. 464, pp. 894-897 (24 mars 2010) (résumé en anglais [archive])
2.- (en) Scientists say they've identified new human ancestor [archive] ; par David Brown, 25 mars 2010.
3.- L'homme d'Altaï, une nouvelle espèce d'hominidé ? [archive], www.hominides.com, 24 mars 2010.
4.- Un nouveau type d'hominidé découvert en Sibérie [archive], Lemonde.fr avec AFP, 24 mars 2010.
5.- (en) New hominin found via mtDNA [archive], The Scientist.
6.- (en) Reich et al., « Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia [archive] », Nature, vol. 468, p. 1053-1060, 23 décembre 2010.
7.-Laurent Abi-Rached, « The Shaping of Modern Human Immune Systems by Multiregional Admixture with Archaic Humans », Science, vol. 334, no 6052,‎ 10 juillet 2011, p. 89-94 (ISSN 0036-8075, 1095-9203, DOI 10.1126/science.1209202, lire en ligne [archive])
8.- Matthias Meyer, « A High-Coverage Genome Sequence from an Archaic Denisovan Individual », Science,‎ 30 août 2012 (ISSN 0036-8075, 1095-9203, DOI 10.1126/science.1224344, lire en ligne [archive])
9.- La génétique arrache ses secrets de famille à un cousin des Néandertaliens [archive]
10.-  « Altitude adaptation in Tibetans caused by introgression of Denisovan-like DNA » [archive]
11« A.-  mitochondrial genome sequence of a hominin from Sima de los Huesos [archive] », par Svante Pääbo & all, Nature, 505, 403–406, doi:10.1038/nature12788, publié en ligne le 4 décembre 2013.12.- a, b et c « De l’ADN ancien jette le trouble sur les origines de l’Homme » [archive], Nicolas Revoy, jeudi 5 décembre 2013, Le Journal de la science
13.- http://www.nature.com/nature/journal/v468/n7327/full/nature09710.html [archive]
14.- https://en.wikipedia.org/wiki/Denisovan#cite_note-newscientist-10
15.- http://www.nytimes.com/2013/12/19/science/toe-fossil-provides-complete-neanderthal-genome.html?pagewanted=all&_r=0 [archive]