Zebda

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Zebda en 2012 a Tolosa.

Zebda es un grop de musica occitan originari de Tolosa. Grope militant e engatjat, subretot amb lo Tactikollectif, Zebda se ganhèt un grand succès del public e de las criticas amb los albums Le Bruit et l'Odeur (1995) e subretot Essence ordinaire (1998) per lo qual foguèron fòrça primats.

Biografia[modificar | Modificar lo còdi]

Los artistas que compausan lo grope son totes eissits de Tolosa, vila ont cresquèron, e foguèron fòrça engatjats culturalament e politicament. En 1985, una associacion tolosenca Vitécri, realizèt lo filme Salah, Malik : Beurs. Aprèp lo filme, lo grope se creèt vertadièrament e adoptèt lo nom Zebda e faguèt dintrar Mustapha e Hakim Amokrane, Vincent Sauvage e, mai tard, Rémi Sanchez.

Lo nom del grope ven del mot arabi zebda, que significa burre. Jòc de mot amb lo francés beurre (burre) e beur, que designa los arabis, es a dire los Maugrabins.

Musicalament, Zebda fa un mescladís de sons, d’influéncias rock, punk e reggae. Coma d'autres gropes coma Noir Désir e Manu Chao, lo dinamic grope tolosenc sevís l’engatjament per de causas divèrsas. Magyd Cherfi, redactor de gaireben totes los tèxtes del grope, es de la linhada dels cantaires amb tèxtes. Marquèron tanben un engatjament politic e social, anant fins a utilizar un discors de 1991 de Jacques Chirac sul bruch e l'odor[1], dins la cançon Lo Bruch e l’Odor, ne l'utilizant lo tèrme de « luta de classa » dins Lo Cant dels partesans.

Lo resultat d'aquel engatjament politic menèt a la creacion e a la participacion d’un movement ciutadan que conduguèt a de listas electoralas dins diferentas vilas de França, pendent las eleccions municipalas de març de 2001, jol nom de Motivé-e-s. Aquel movement amassèt fòrça notables tolosencs de totes sectors, e amb 12,38 % dels vòtes, obtenguèt quatre sètis al conselh municipal.

Lo succès[modificar | Modificar lo còdi]

Lo grope coneguèt un grand vam en 1999 gràcias a la cançon Tomber la chemise (tracha de l'album Essence ordinaire). Èra lo primièr còp qu'una cançon de tipe festiu èra lançada per un grope que se revendicava de l'immigracion. S'inscriguèt rapidament al patrimòni nacional francés. Un de lors autres succèsses foguèt Y'a pas d'arrangement (n°27 al Top 50).

Pausa e projèctes destriats[modificar | Modificar lo còdi]

En 2003, lo grope torna prendre Vingt Ans, sus la compilacion Avec Léo en omatge a Léo Ferré, puèi decidís de far una pausa per se consacrar a d'autres projèctes. Lo primièr album solo de Magyd Cherfi, Cité des étoiles, sortiguèt en 2004, ont Mouss e Hakim recantan Le Nougat amb Brigitte Fontaine, sus l'album Rue Saint-Louis en l'île. En 2005, los fraires Amokrane sortiguèron aprèp Magyd : Mouss et Hakim ou le contraire. En 2007, Pascal Cabero, lo guitarrista, publiquèt un libre sul l'istòria del grope Tomber la chemise (éd. Danger Public), alara que Magyd Cherfi publicava son segond album, Pas en vivant avec son chien, e que Vincent Sauvage, aprèp un torn del monde de dos ans, publiquèt un recit de viatge, Cent mille bornes (éd. Arthaud). Magyd Cherfi publiquèt La trempe, son segond libre aprèp Livrée de famille (éd. Acte Sud). Lo bassista Joël Saurin participèt als dos disques solo de Magyd Cherfi, compausèt de musicas de filmes documentaris, e fondat son grope Occetera dans un genre musical tradicional occitan. En 2008, lancèt l'eveniment setmanièr tolosenc "La Pause Musicale", seria de concèrts gratuits a l'ora de manjar, que programa e organiza dempuèi.

Lo retorn[modificar | Modificar lo còdi]

En febrièr de 2008, lo grope anoncièt son retorn e daissèt pensar qu'anavan sortir un album novèl[2]. En decembre de 2008, Magyd Cherfi precisèt: «Avèm juste le desir de recomençar ensems, preparam lo terren. Mas per l'ora, nòstres emplècs de temps catastrofics nos empachan d'anar mai alá.»[3]. En setembre de 2009, lo grope se reüniguèt per tornar en imatge la cançon de Jacques Brel Jaurès : Mouss, Hakim, Magyd e Joël se trobèron per realizar lo clip pel 150n aniversari de la naissença de Joan Jaurés[4]. En 2010 Mouss es present tot los jorns a 13 h 00 sus la ràdio le Mouv’ dins l’emission « francosonik » consacrat a la scèna musicala independenta e alternativa.

Los 14 e 15 octobre de 2011, lo grope faguèt son retorn sus scèna pel premièr còp dempuèi 8 ans, als Dòcs de Caors, pendent una setmana.

Discografia[modificar | Modificar lo còdi]

  1. Arabadub
  2. Baudis
  3. Mala diural
  4. Minot des minorités
  5. CNN
  6. Singing
  7. Le Masque au rade
  8. La Bague à Danièle
  9. Le Miroir
  10. La France
  11. Mala diural (à la skabyle)
  12. Baïonettes
  13. D'Ève à Lise
  1. Toulouse - 3'48"
  2. Taslima - 3'07"
  3. La Faucille et le Marteau - 2'53"
  4. Le Bruit et l'Odeur - 4'57"
  5. La Bête (J-M-L-P) - 3'30"
  6. France 2 - 4'31"
  7. Maanouche - 0'20"
  8. Le Bilan - 3'06"
  9. Chomage - 2'31"
  10. Mon père m'a dit - 3'56"
  11. Matabiau - 2'52"
  12. Dub du village - 0'40"
  13. Ma rue - 3'33"
  14. Basket Bolk - 0'18"
  15. Cameroun - 2'16"
  16. Héréditaire - 4'23"
  17. France dub - 2'41"
  1. Y'a pas d'arrangement - 4'30"
  2. Tomber la chemise - 4'23"
  3. Double peine - 3'49"
  4. Tombés des nues - 4'40"
  5. Quinze ans - 4'50"
  6. Je crois que ça va pas être possible - 5'30"
  7. Je suis - 4'42"
  8. Tout semble si... - 3'46"
  9. On est chez nous - 3'03"
  10. Oualalaradime - 3'58"
  11. Le Manouche - 4'03"
  12. Né dans la rue - 3'02"
  13. Le Petit Robert - 6'31"
  1. L'erreur est humaine - 4'30"
  2. J'y suis j'y reste - 5'04"
  3. Le Plus Beau - 4'05"
  4. Du soleil à la toque - 4'08"
  5. Mêlée ouverte - 5'14"
  6. Sheitan - 3'50"
  7. Ça... la famille - 4'42"
  8. La Fête - 3'06"
  9. Troisième Degré - 5'42"
  10. Goota ma différence - 3'33"
  11. Le Bonhomme derrière - 2'18"
  12. Le Paranoïaque - 2'55"
  13. Le Répertoire - 5'35" (pista amagada aprèp aquel titre e 5' de blanc)
  1. Toulouse (en public) - 4'08"
  2. On est chez nous (en public) - 3'13"
  3. Y'a pas d'arrangement (en public) - 4'30"
  4. Double peine (en public) - 3'28"
  5. Mêlée ouverte (en public) - 4'20"
  6. Sheitan (en public) - 4'07"
  7. Mon père m'à dit (en public) - 5'06"
  8. Oualalaradime (en public) - 4'05"
  9. Né dans la rue (en public) - 3'24"
  10. Ma rue (en public) - 3'46"
  11. Mala diural (à la skabyle) (en public) - 3'21"
  12. Dans ma classe (en public) - 3'34"
  13. Taslima (en public) - 3'21"
  14. Le Bruit et l'Odeur (en public) - 3'45"
  15. L'erreur est humaine (en public) - 5'33"
  16. Du soleil à la toque (en public) - 3'41"
  17. Motivés (en public) - 4'00"
  18. Tomber la chemise (en public) - 7'41"

Prèmis[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. Dins aquel discors Chirac ditz que "compren" los problèmas provocats pel bruch e l’odor que los immigrats son supausats de far dins los immòbles
  2. (fr)Zebda, le retour sur le site de La Dépêche du Midi le 26 février 2008.
  3. (fr)Magyd Cherfi au Bijou pour quatre concerts, La Dépêche du Midi du 12 février 2009.
  4. (fr)Zebda s'est reformé pour célébrer Jean Jaurès sur le site de Toulouse7 le 3 septembre 2009.

Vejatz tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  • (fr)Tomber la chemise, l'histoire du groupe Zebda, de Pascal Cabéro, éditions Danger Public, 2007.

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Vejatz tanben[modificar | Modificar lo còdi]