Lo Montelh (Cantal)

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Vilatge d'Occitània
Lo Montelh
Le Monteil
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista generala del Montelh.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 45° 17′ 56″ N, 2° 30′ 01″ E
Superfícia 23,47 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
1 022 m
800 m
553 m
Geografia politica
País  Auvèrnhe
Estat Bandièra de França França
Region
84
Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe Armas d'Auvèrnhe
Departament
15
Cantal Armas del Departament deCantal
Arrondiment
152
Arrondiment de Mauriac
Canton
1517
Ide, ancianament de Sanhas
Intercom
241501055
Comunautat de comunas Sumèna-Artencha 241501055
Cònsol Jacques Rivet
(2014-2020)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
285 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

297 ab.
Densitat 11,16 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 15240
Còde INSEE 15131

Lo Montelh (Le Monteil en francés) es una comuna auvernhata, situada dins lo departament del Cantal e la region d'Auvèrnhe-Ròse-Aups, ancianament d'Auvèrnhe.

Geografia[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas vesinas[modificar | Modificar lo còdi]

Distanças e posicion relativa
Distanças e posicion relativa
Lo Montelh Lo Montelh
Comuna amb 896 abitants (2000)Sanhas
(4,4 km)
Comuna amb 208 abitants (2000)Osèrs
(4,8 km)
Comuna amb 457 abitants (2000)Vebret
(4,9 km)
Comuna amb 191 abitants (2000)Sauvat
(4,9 km)
Comuna amb 117 abitants (2000)La Monciliá
(5,1 km)
Comuna amb 576 abitants (2000)Trisac
(5,8 km)

Perimètre del territòri[modificar | Modificar lo còdi]

Comunas confrontantas de Lo Montelh
Vebret Sanhas La Monciliá
Sauvat Lo Montelh Menet
Osèrs Trisac

Toponimia[modificar | Modificar lo còdi]

Lo Montelh[modificar | Modificar lo còdi]

Las fòrmas ancianas son Mansus de Montelli, en 1441, La Monteilhe, en 1655, Montal, en 1681, Montel, en 1688, Monteil, en 1744, Le Montelle (mapa de Cassini), Le Montheil (mapa d'Estat-major) [1]. Lo Montelh es un derivat de mont, amb un sufixe de valor pusleu diminutiva, vengut del latin -ilium [2],[3]. La prononciacion es [lu mun'tir], al Montelh (informator nascut a Valeta) e ([ve]) [mun'tir] a Osèrs e a la Monciliá (mas lo gentilici es [le munti'ju] e doncas fòra de la finala -lh- torna préner sa prononciacion normala, iodizada en Auvèrnhe); autra fòrma : [və mun'ter], sense article, amb [-e-] franc barrat (a Chaissac, comuna de Vebret); las fòrmas sense article semblan majoritàrias [4].

Chastèlmarlhac[modificar | Modificar lo còdi]

Las fòrmas ancianas son Meroliacense castrum, al sègle VI (Gregòri de Tors), Chastel Marlac, en 1185, Castelt Marlat, en 1218, Chastel Marlhac, sense data o en 1441, Castrum Marlhatum, en latin, en 1441, Castrum Marlhaci, en 1535, Chastel Marilhac, en 1607, Marlhat, en 1628, Chastel Marlliac, en 1658, Chastel Marliac, en 1668, Chastel Merliac, en 1686, Chastel Marlhat, 1744, Chastel Marlat, en 1786, Chastel Marsiac (mapa de Cassini), Chastel-Merlhac, en 1855, Chastel (mapa d'Estat-major) [5]. Chastèl, present probablament tanleu lo sègle VI (castrum deviá èsser una fòrma culta per *castellu, s'ajustèt al nom d'origina del vilatge; Marlhac ven d'un nom d'òme latin, *Merulius, cognomen tirat de merula, « merle/mèrle », amb lo sufixe -acum [6], latinizacion del sufixe gallés -āco(n). Chastèlmarlhac èra donc probablament una anciana granda propietat antica qu'aviá per mèstre *Merulius. Per l'origina de *Merulius/*Merulios, Delamarre presenta una segonda possibilitat, qu'exclús pas la prumeira : *merulo-, diminutiu de *mero-, « fòl, timbarlat » [7]. La prononciacion es [tʃas'ter], [sas'ter], lo determinant Marlhac es inusitat e quand es demandat, es realizat [mar'la], per mala lectura de la fòrma coneissuda en francés. Gentilici [le ʃaste'lu]. Se vei que l'oposicion fonologica entre -elh (de Montelh) e -èl (de Chastèl) es mantenguda, mas amb de realizacions que son respectivament [-ir] e [-er] [4].

autres luòcs de la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Autaròcha ['awta'rɔtsa]; Milhac [mi'ja]; Ribas ['ribə]; Sent Victor [sœnvi'tur]; La Cartalada (francés La Cartelade) [la karta'gadə]; francés Belière [bijejrə]; Jalanhac [zaga'ɲa]; francés Perignac [peri'ɲa]; La Ròcha [la 'rɔtsa]; francés La Brugeire [la bry'ʒɛjrə] [4].

Istòria[modificar | Modificar lo còdi]

  • Chastel-Marlhac èra un ancian oppidum citat per Gregòri de Tors e que joguèt un ròtle important a la Nauta Edat Mejana.
Oppidum natural de Chastèlmarlhac (vista d'ensemble)
  • Lo nom oficial de la comuna saguèt Chastel, pueis Chastel-Marlhac en 1801, mas, a causa del chamjament de chapluòc, venguèt Le Monteil en 1903 [8]. Chastel-Marlhac es en posicion descentrada dins la comuna, çò qu'explica benleu que l'abandonèron coma chapluòc.

Administracion[modificar | Modificar lo còdi]

Lista dels cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2014 2020 Jacques Rivet sense etiqueta retirat
2008 2014 Jacques Rongier    
2001 2008      
Totas las donadas son pas encara conegudas.
  • Davant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra del canton de Sanhas; es ara del canton d'Ide.

Demografia[modificar | Modificar lo còdi]

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 262, totala: 270

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
1 132 898 1 137 1 173 1 269 1 272 1 334 1 425 1 322

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
1 335 1 317 1 302 1 287 1 219 1 298 1 340 1 259 1 250

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
1 210 1 252 1 319 901 988 907 824 750 670

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
606
539
421
378
301
274
270
269
261
262
2009 2010
259
262
260
264
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Luòcs e monuments[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas amb la comuna[modificar | Modificar lo còdi]

Veire tanben[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas[modificar | Modificar lo còdi]

Referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a0113514968609ysod0
  2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 475
  3. Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 360
  4. 4,0 4,1 et 4,2 enquèsta Sivadon abrial 2018
  5. http://archives.cantal.fr/ark:/16075/a011351496855vLnysV
  6. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 178
  7. Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 198, 356
  8. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=8614