Gaston Castèl

Gaston Castèl naissut à Pertús (Vauclusa) lo promier d'agost de 1886, defuntat a Marselha lo 9 de febrier 1971, fuguèt un arquitècte occitan.

Biografia

Fiu d’un entrepreneire de maçonariá, Gaston Castèl es naissut lo promier d'agost de 1886. En 1907 es lo promier escolan reçauput au concors d'entrada de la nòva escòla d'arquitectura de Marselha. De 1909 a 1913, es escolan a l'Escòla Nacionala Superiora dei Bèleis Arts de París. Daverarà lei Jòias dau segon Grand Prèmi de Roma en arquitectura en 1913.

Mobilisat en 1914 en coma sergent au 258en regiment d’infanteriá. Es nomenat sota-luectenent sus lo prat batalhier. Lo 26 de julhet de 1914, es seriosament nafrat a la cara e quitat coma mòrt. Es engabiolat a Ingolstadt en Bavièra puei es transferit a Montreux en Soíssa.

A la fin de la guèrra, tòrna a Paris e collabòra amb l'arquitècte Guillaume Tronchet. Ferdinand Buisson s'avisa d'eu a n'aquesta epòca e lo nomena arquitècte despartamentau dei Bòcas-de-Ròse. En 1918 tòrna amb son esposa a Marselha. Le 3 de decembre 1919 va au Brasiu a Rio de Janeiro e a Santos per edificar un monument en omenatge a José Bonifacio en celebrança de l'independéncia de Brasiu.

Fins a 1941, demorarà cap-arquitècte dei Bocas de Ròse. Lo Govèrn de Vichèi li demandarà de quitar sa carga. Dau temps de sa mission, realizarà plusiors edificis que ne'n vaqui d'exèmples :

• La reconstruccion d'una part de l'Opera Municipau de Marselha dins un biais Art-Deco, en seguida d'un grand fuec. Serà tornar dubet l'Opera lo 3 de decembre de 1924.
• Lo Monument ai mòrts de l'Armada d'Orient e dei tèrras luenchenca, pagat per escotisson publica e que s'atròva sur la cornicha Kennedy, entamenat en 1922 e inaugurat lo 24 d'abriu de 1927 per lo President de la Republica Francesa Gaston Doumergue.
• Le Monument comemoratiu au rei Alexandre Ier de Iogoslavia e à Loís Barthou, menistre francés deis afars forestiers, que s'atròva a la forca de la Carriera de Roma e de la Prefeèctura dei Bocas de Ròse.
• Diferents edificis public : la preson des Baumetas (1931), l’annèxa dau palais de justícia (1933) vengut puei lo tribunau de comèrci, le sèti de la Companhiá Generala Transatlantica, a l'ora d'ara aqueu de la SNCM.

Son ostau personau, que s'atròva au numèro 2 de l'endrona Croix-de-Régnier a Marselha es estat classificat Monument Istoric, coma de nombroseis òbras sieunas. Bastiguèt tanben d'Abitacions a Bòn Mercat ai Chartrós ò a la Blafarda. Lo segond reng d'abitacions bastidas darrier lo Pòrt-Vièlh de Marselha après de son abaliment per lei nazis es estat fach per eu.

Fuguèt tanben sòci de l’Acadèmia de Marselha e Oficier de la Legion d'Onor en 1926 puei Comendor en 1932. Partent de 1952, serà professor a l'Escòla d'Arquitectura de Marselha.

Escriguèt plusiors obratges, en francés :

• Marseille et l’urbanisme (1932)
• Marseille métropole (Cahiers du Sud 1934)

Bibliographie

• " Gaston Castel Architecte marseillais ", Édisud / Musées de Marseille, 1988.
• Académie de Marseille, Dictionnaire des marseillais, Edisud, Marseille, 2001, page 86 ISBN 2-7449-0254-3
• Isabelle Chiavassa, François Gasnault, Françoise Dallemagne, Danièle Giamarchi, Emmanuel Laugier, Les Castel, une agence d'architecture au XXème siècle, éd. Parenthèses, Archives départementales des Bouches-du-Rhône, 2009, ISBN 2-86364-193-4