Dakota (lingüistica)

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Dakota (lingüistica)
Familha lingüisticaDakota (lingüistica)
Còdis de lenga
Glottologdako1258

Dakota o Dacòta[1] es lo nom d'un ensems de dos dialèctes màgers que amb lo lakota constituisson , la lenga siox: lenga amerinda parlada per 15 000 personas en Dakota del Nòrd, Dakota del Sud, Montana, Nebraska, Minnesòta, Saskatchewan, Albèrta e Manitòba.

Aqueste ensems es classificat coma lenga dakota pel SIL Internacional (còde ISO 639-3: dak).

Los dos dialèctes que cadun contenon dos sosdialèctes (e tanben de variantas menoras) son:

Lo dakota de l'Èst (santee-sisseton o dakhóta)

  • santee (isáŋyáthi: bdewákhatuŋwaŋ, waȟpékhute)
  • sisseton (sisítuŋwaŋ, waȟpétuŋwaŋ)

Lo dakota de l'oèst (yankton-yanktonai o dakȟóta)

  • yankton (iháŋktȟuŋwaŋ)
  • yanktonai (iháŋktȟuŋwaŋna)
    • yanktonai superior (wičhíyena)

Problèma de classificacion[modificar | Modificar lo còdi]

D'efièch, al lum de las acquisicions de la lingüistica sioana del darrièr decenni[2], la decision del SIL de classificar una sola lenga dakota apareis pro artificiala. A partir del recent diccionari New Lakota dictionary de Jan Ullrich, que declara explicitament incorporar los "dialèctes", e non pas la lenga, "dakota", apareis qu'existís cap element particular (levat lo nom) que permetriá de ligar d'un biais significatiu los dos dialèctes "santee-sisseteton" e "yankton-yanktonai" que formarián la lenga dakota, e permetriá de los classificar coma unitat lingüistica separada respècte al tresen dels dialèctes mai pròches de la cadena lingüistica siox, lo lakota. Coma consequéncia naturala de que caldriá classificar ISO 639-3, en mai del lakota (lkt), ambedós dialèctes dakota (en seguir aital plenament los resultats de las recercas de Parks e DeMallie), o considerar una unitat lingüistica dakota-lakota unica[3], comprenent los tres dialèctes siox, mai o mens, mutualament comprensibles.

Referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. https://web.archive.org/web/20220523225559/https://opinion.jornalet.com/laurenc-revest/blog/913/rescontres-occitans-amerindians
  2. cfr. en particular los trabalhs de Parks/DeMallie e d'Ullrich
  3. definida simplament "siox" per Parks e Rankin (pag. 97 e seg.)


  • (en) DeMallie, Raymond J., « Sioux until 1850 »; dans R. J. DeMallie (éd.), Handbook of North American Indians: Plains (Vol. 13, Partie 2, p. 718–760), W. C. Sturtevant (Éd. Général), Smithsonian Institution, Washington, D.C., 2001, ISBN 0-16-050400-7Error d'escript : lo modul « check isxn » existís pas..
  • (en) Parks, Douglas R. & Rankin, Robert L., « The Siouan languages », ibid. (Partie 1, p. 94–114).
  • (en) Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition, éd. SIL International, Dallas, Texas, États-Unis.
  • (en) Parks, D.R. & DeMallie, R.J., « Sioux, Assiniboine, and Stoney Dialects: A Classification », dans Anthropological Linguistics, 1992, vol. 34, nos 1-4
  • (en) Ullrich, Jan, New Lakota Dictionary : Lakhótiyapi-English / English-Lakhótiyapi & Incorporating the Dakota Dialects of Santee-Sisseton and Yankton-Yanktonai, Bloomington,Lakota Language Consortium, 2008 (ISBN 0-9761082-9-1)