Ashoka

Tièra de 1000 articles que totas las Wikipèdias deurián aver.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Empèri Maurya vèrs 265 avC.

Ashoka Maurya (304 - 232 aC), generalament dich Ashoka, foguèt lo tresen sobeiran de l'Empèri Maurya. Après una tièra de campanhas militaras victoriosas, conquistèt la màger part dau soscontinent indian. Foguèt tanben un organizator, un administrator, un legislator e un cap religiós bodista que realizèt una òbra importanta per gardar lo contraròtle de sei territòris. D'efèct, sa conversion au bodisme, causada per una guèrra fòrça saunosa còntra lo Reiaume de Kalinga, foguèt un eveniment major de son rèine e entraïnèt una politica activa d'exploracion, de difusion religiosa e de bastida de monuments. Aquò aguèt una influéncia importanta per l'unificacion culturala d'Índia e per lo desvolopament mondiau de la religion bodista.

Jovença, premiereis annadas e presa dau poder[modificar | Modificar lo còdi]

La jovença d'Ashoka es mau coneguda en causa de la manca de documents. Èra lo fiu dau sobeiran maurya Bindusara e de sa frema Darma. Èra tanben lo felen de Chandragupta Maurya lo fondator de la dinastia maurya. Son educacion regardèt magerament lo domeni militar e Ashoka aguèt rapidament una reputacion de combatent e d'oficièr competent. Ansin durant lo rèine de son paire, foguèt mandat per reprimir una revòuta dins la region d'Avanti e venguèt governador d'aquela província après sa victòria[1].

Après aquela guèrra, se debanèt un eveniment dins lo centre d'Índia mau definit per leis archivis istorics. D'efèct, una guèrra se debanèt dins la region entre lei Mauryas e leis estats locaus o un noble en revòuta. Ashoka foguèt mandat dins la region, ne'n prenguèt lo contraròtle e venguèt governador de la zòna dempuei la vila d'Ujjayini[2].

Gràcias a aquelei succès, l'influéncia d'Ashoka a la Cort reiala venguèt pron importanta per obtenir lo sostèn dei ministres principaus a la mòrt de son paire (273 avC) e se revòutar còntra l'eiretier designat per Bindusara. Après una guèrra civila, lo capturèt e l'executèt per venir oficialament rèi en 269 avC. Segon lei crònicas bodistas, Ashoka auriá tanben assassinat la màger part de sei fraires[2].

Politica de conquistas[modificar | Modificar lo còdi]

Estat Kalinga avans l'invasion maurya.

Après la conquista dau tròne maurya, Ashoka acomencèt una politica de conquista que va prefondament marcar la seguida de son rèine en causa de sa conversion au bodisme. D'efèct, dins la segonda mitat dau decenni 260 avC, Ashoka ataquèt l'Estat de Kalinga. Maugrat una superiotat numerica fòrça importanta, lei fòrças mauryas deguèron faciar una defensq acarnada. La guèrra s'acabèt per una tièra de chaples que permetèt finalament de rompre la resisténcia kalinga. L'Estat Kalinga foguèt annexat mai, après aqueu conflicte, Ashoka decidiguèt d'adoptar la religion bodista e sa politica venguèt pus pacifica.

Conversion au bodisme[modificar | Modificar lo còdi]

Entraïnada per la brutalitat de la conquista de l'Estat de Kalinga, la conversion au bodisme d'Ashoka se debanèt vèrs 260 avC. Aquela religion venguèt religion d'estat e sa propagacion venguèt un aspèct primordiau de la politica estrangiera maurya a partir de 250 avC[3]. Son fiu Mahinda e sa filha Sanghamitra sostenguèron tanben activament aquela politica que permetèt d'estructurar l'estat sus una basa novèla e foguèt la premiera temptativa de propagar lo bodisme en defòra de sa region d'origina.

Ansin, au nivèu de l'organizacion de l'estat, l'adopcion dau bodisme entraïnèt una evolucion de son modèl iniciau, la monarquiá de drech divin, vèrs un modèl de rèi dirigent lo país en cercant l'acòrd dei divinitats bodists. Per aquò, Ashoka acomencèt una politica de bastida au profiech dau clergat bodist (monastèris...) e assaièt de resòuvre e de regular lei conflictes entre sei subjèctes. Permetèt tanben de melhorar lei relacions politicas ambé leis autreis estats dau sud-èst asiatic. Dins aquò, aquela politica pacifica aguèt sei limits. Per exemple, leis insultas còntra lo bodisme foguèt severament reprimida. Aital, una representacion de Boda ai pès dau dieu Nirgrantha Jnatiputra entraïnèt l'execucion de 18 000 membres de la sècta ajivika[4] [5].

Lo proselitisme religiós foguèt la segonda partida de la politica bodista d'Ashoka. D'efèct, lo rèi èra convencut qu'aquela religion foguèsse una benediccion per l'umanitat. Adoptèt donc una politica de renfòrçament intèrn dau clergat bodista per permetre l'ensenhament e lo desvolopament dau bodisme dins son reiaume e dins seis estats vassaus. Sa basa foguèt la donacion de territòris au clergat. Organizèt tanben una partida dau culte o de conferéncias regularas entre bodists e non-bodists. D'autra part, assaièt tanben de favorizar son desvolopament dins leis estats vesins gràcias au mandadís de prèires dins lo rèsta d'Asia, especialament en direccion de Pèrsia e d'Orient Mejan.

Òbras administrativa e legislativa[modificar | Modificar lo còdi]

Pielon d'Ashoka de Lumbini (Nepal).

En causa de la poissança militara de l'Empèri Maurya e après l'adopcion d'una politica estrangiera pacifica, la segonda partida dau rèine d'Ashoka foguèt caracterizada per l'absència de conflictes frontaliers importants e de relacions bònas ambé leis estats vesins. Lo govèrn reiau poguèt donc se concentrar sus lo desvolopament economic intèrn e sus son renfòrçament e son unificacion.

Per aquò, un esfòrç important foguèt complit per propagar la conoissança dei lèis dins lei províncias gràcias a la bastida de pielons lei presentant ai subjèctes dau rèi. La talha d'aquelei pielons podián agantar mai d'un desenau de mètres. Se situavan dins lei centres urbans principaus segon de vestigis descubèrts dempuei lo sègle XVI. Una partida importanta d'aquelei lèis regardèt la propagacion dau bodisme e l'instauracion de limits novèus a la consomacion de carn o a l'execucion d'animaus[6]. Lei tractaments marrits còntra leis animaus foguèron tanben defenduts.

L'administracion de l'Empèri foguèt organizat d'un biais descentralizat en causa de sa talha. L'unitat territòriala principala foguèt « l'estat » dirigit per un governador o un vice-rèi. Ai nivèus inferiors, cada estat teniá lo sieu sistèma d'organizacion e de variacions importantas existián. Dins certanei cas, aquelei pòstes èran ocupats per de dinastias vencudas e conquistas. Pagavan un tribut e tenián una autonòmia granda. D'efèct, la màger part dei lèis reialas èran preocupadas per d'interés religiós o moraus. En particular, l'organizacion financiera foguèt jamai fixada per Ashoka e demorèt donc una competéncia locala.

Fin de rèine e mòrt[modificar | Modificar lo còdi]

Ashoka moriguèt en 232 avC après un rèine d'aperaquí quaranta annadas. Son successor foguèt son felen Dasaratha Maurya que va reinar fins a 224 avC. Contunièt son òbra mai poguèt pas empachar lo declin de l'Empèri. Mai d'un territòri periferic venguèt tornarmai independent[7] e l'Empèri Maurya s'afondrèt finalament en 185 avC après un còp d'estat militar.

Ligams intèrns[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias[modificar | Modificar lo còdi]

  1. (en) R. Thapar, Aśoka and the Decline of the Mauryas, Edicions Oxford University Press (2001), p. 21.
  2. 2,0 et 2,1 (en) Singh Upinder, A History of Ancient and Early Medieval India : From the Stone Age to the 12th century, Edicions Pearson Education (2008).
  3. (en) Edmund Bckley, Universal Religion, Edicions The University Association.
  4. (en) John S. Strong, The Legend of King Aśoka : A Study and Translation of the Aśokāvadāna, Edicions Motilal Banarsidass Publ. (1989), p. 232..
  5. (en) Beni Madhab Barua, The Ajivikas, Edicions General Books (2010), pp. 68-69.
  6. (en) Norm Phelps, The Longest Struggle : Animal Advocacy from Pythagoras to Peta, Edicions Lantern Books (2007).
  7. Vincent A. Smith, The Early History of India, Edicions Atlantic Publishers & Dist (1999).

Bibliografia[modificar | Modificar lo còdi]

  •  {{{títol}}}. Les Belles Lettres. 
  •  {{{títol}}}. Éditions Kailash.