Albèrt Peirotet

Joan Albèrt Peirotet (en francés: Albert Peyroutet; Aubertin, 23 d’octobre de 1931 – 25 de junh de 2009) qu'èra un escrivan, contaire e ensenhaire occitan de Bearn.

Biografia

Albèrt Peirotet nasquèc en 1931 a Aubertin dens ua familha pagesa. Aprèp lo bachilierat, faguèt una licéncia de letras e puèi ua mestresa a l'Universitat de Bordèu. Partic en 1966 aus Estats Units gràcias a ua borsa Fulbright e i demorèc enquia 1969 e i ensenhèc francés a l'Universitat de Dakota deu Nòrd. I preparèc un trebalh de mestresa qu'aviá per títol: The Farm Novel as an Interpretation of North Dakota (valent a díser Lo roman borièr com ua interpretacion de Dakota deu Nòrd’’). Quan tornèc en Occitània, passèc l'agregacion d'anglés e comencèc tanben a ensenhar l'occitan. Ensenhèc la lengua d’òc prumèr au Licèu de Morens puèi a l'Universitat de Pau. Escriguèc dens las revistas Reclams e ‘’Per Noste’’. Se fèc contaire a Siròs e creèc un grop teatral bearnés Lo diable a Quatre.

La pèth de Cohet, capítol 8 (extrait)

[...] Desempuish qui l'avèn dat lo certificat d'oficièr de polícia judiciària, lo maréchal-des-logis-chef Lagarda qu'avè un sentiment agut de las responsabilitats soas. Gran legedor de romans policièrs, admirator de Sherlock Holmes, qu'avè lo gormandèr de las enquèstas de terrain. Lo son tesic secret qu'èra de poder un dia har reconéisher los sons talents de detective en desclant, sonque per lo son saber-har, quauque gran ahar criminau. A Carboèras, brigadòta tranquilla d'un canton esbarrit, que hasè vinagre com un chivau travat. Lo trempe tranquillàs de Pulòl que'u hasè biscar.
_ Avossetz avut la bicicleta en estat de rotlar, qu'averem podut encaminà'ns mei de d'òra, ce'u digó, miei trufandèc, miei sevère. Qu'averem profieitat de la frescura matièra.
_ Autanplan qu'averem podut aténder dinc a doman, Chef, ce tornè lo gendarma. Com ne i a pas mort d'òmi...
_Huec suspècte, totun. Dongas possibilitats de desaguís. Aunestament, Gendarma, ne podèm pas renviar la nosta intervencion. Ne cau pas deishar ahredar lo traç... Vam, vos qui ètz de vielh a la brigada, e la coneishetz, la nomada Ziegler Paulà, esposa Carrèra ?
_ Que l'èi vista bèth còp. N'ei pas de per ací, mes quan vatz tà lor, qu'ètz plan recebuts : lo pâté sus la taula e bon borrat de vin.
_ Que compreni... Mes, d'après çò qui sabem, lo son òmi qu'a vint e quate ans de mei qu'era. Quin se son maridats ?
_ Era qu'èra refugiada, en 40. Carrèra que la s'arrecaptè, tà díser.
_ Tot que s'esclareish. Quin òmi ei, aqueth Carrèra ?
_ Un brave òmi... E que'u s'i vau : n'a pas dret a la paraula. Lo chef, qu'ei era... Desencusatz-me, Chef.

Òbras

• Que l'aperavan Colorado (1993)
• Trenta poèmis (1993)
• Miratges (1996)
• De la pèth de Cohet (2000)

Bearn